Τα βασικά των γραμματοσήμων - Εκτυπώσιμη έκδοση
+- Συλλεκτικό Στέκι (https://syllektiko-steki.gr)
+-- Φόρουμ: Γραμματόσημα (https://syllektiko-steki.gr/forum-59.html)
+--- Φόρουμ: Ελληνικά γραμματόσημα (https://syllektiko-steki.gr/forum-60.html)
+--- Νήμα: Τα βασικά των γραμματοσήμων (/thread-2018.html)
+- Συλλεκτικό Στέκι (https://syllektiko-steki.gr)
+-- Φόρουμ: Γραμματόσημα (https://syllektiko-steki.gr/forum-59.html)
+--- Φόρουμ: Ελληνικά γραμματόσημα (https://syllektiko-steki.gr/forum-60.html)
+--- Νήμα: Τα βασικά των γραμματοσήμων (/thread-2018.html)
Τα βασικά των γραμματοσήμων - sac - 21/01/18 22:14:27
Ξεκινάω από το μηδέν και το αφιερώνω στον αγαπημένο μου Τρολονικόλα. :-)
Αντίθετα με άλλα συλλεκτικά είδη, τα γραμματόσημα δεν έχουν φθορά χρήσης, γιατί χρησιμοποιούνται μόνο μία φορά. Επομένως διακρίνονται καταρχάς σε άρτια / άριστα / άψογα και σε ελαττωματικά / προβληματικά κλπ. Προφανώς, τα ελαττωματικά έχουν ενδιαφέρον μόνο σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις.
Υπάρχουν και τα σφάλματα, λάθη, κακέκτυπα κλπ, που είναι άλλη κατηγορία, αλλά εμένα μου προκαλούν αλλεργία.
Σε συνέχεια τα ξεχωρίζουμε σε:
- Ασφράγιστα χωρίς σαρνιέρα > MNH, mint never hinged, **, u/l.
- Ασφράγιστα με σαρνιέρα > MH, mint hinged, *.
- Ασφράγιστα χωρίς γόμα > MNG, mint no gum, (*). < η παρένθεση το διακρίνει από το προηγούμενο.
- Σφραγισμένα > U, used, o.
Η σαρνιέρα ήταν ένα κομματάκι χαρτί με γόμα (δηλαδή κόλλα όπως αυτή των γραμματοσήμων), τσακισμένο στη μέση, με το οποίο τα κολλούσαν στα άλμπουμ. Η μισή σαρνιέρα στο γραμματόσημο και η άλλη μισή στο άλμπουμ (ή σε ένα φύλλο χαρτί). Αυτό συνηθιζόταν μέχρι το 1960 χοντρικά.
Προφανώς η σαρνιέρα, ακόμα και να αφαιρεθεί, έχει αφήσει ίχνη στη γόμα (κόλλα) του γραμματοσήμου. Οπότε δεν μας πολυενδιαφέρει αν υπάρχει ακόμα σαρνιέρα στο γραμματόσημο, μας ενδιαφέρει κυρίως αν υπάρχει φθορά της γόμας. (Είναι αλήθεια ότι μερικές φορές είναι πραγματικά δύσκολο να πει κανείς με σιγουριά αν υπήρχε σαρνιέρα στο γραμματόσημο.)
Τα ασφράγιστα χωρίς γόμα είναι γραμματόσημα που τους έχει αφαιρεθεί η γόμα για κάποιο λόγο (συνήθως με πλύσιμο).
Σφραγισμένα είναι τα χρησιμοποιημένα γραμματόσημα. Φυσιολογικά δεν έχουν γόμα, ενώ δεν μας ενδιαφέρει αν έχουν σαρνιέρα κλπ.
Ειδικές περιπτώσεις:
- Σφραγισμένα γραμματόσημα με γόμα. Πρόκειται για "χαριστική σφράγιση", δηλαδή τα γραμματόσημα δεν σφραγίστηκαν για την ταχυδρόμηση επιστολής κλπ, αλλά για συλλεκτικούς σκοπούς. Τα μετράμε ως σφραγισμένα.
- Αναγομωμένα γραμματόσημα. Πρόκειται για μαϊμούδιασμα. Κάποιος πρόσθεσε τη γόμα που λείπει. (Καμία σχέση με βουλκανιζατέρ.)
Πολύ γενικά, τα γραμματόσημα χωρίς σαρνιέρα έχουν τη διπλάσια αξία των υπολοίπων. ("Πολύ γενικά" σημαίνει στο 50% των περιπτώσεων. Στο άλλο 50% μπορεί να ισχύουν άλλα.)
Επαναλαμβάνω ότι αναφέρομαι μόνο σε "άρτια" γραμματόσημα, σε άριστη κατάσταση.
Εδώ μπορείτε να δείτε πώς κρίνονται τα γραμματόσημα:
http://www.psestamp.com/pdf/2009_GradingGuide_092009.pdf
Η εκατοντάβαθμη κλίμακα που προτείνεται έχει μείναι μόνο στη θεωρία, αλλά μπορείτε να πάρετε μια εικόνα από τη σχετική βαρύτητα των ελαττωμάτων / προβλημάτων.
(Στη συνέχεια ελπίζω να καταφέρω να γράψω πιο συγκεκριμένα πράγματα για την κάθε περίοδο των ελληνικών γρεαμματοσήμων.)
RE: Τα βασικά των γραμματοσήμων - μαρκος - 21/01/18 22:17:48
Πολυ κατατοπιστικο θεμα και μακαρι να καρφιτσωθει,για εμενα που εχω μεσανυχτα αλλα θελω εστω και επιδερμικα να μαθω κατι παραπανω μου αρεσει πολυ,θα ηθελα και φωτογραφιες με παραδειγματα ανα κατηγορια για να γινει ποιο σαφες σε εμενα που ειμαι αρχαριος
RE: Τα βασικά των γραμματοσήμων - sac - 21/01/18 22:37:41
Όσο και να προσπαθεί να συγκρατηθεί κανείς, μερικές φορές του ανεβαίνει το αίμα στο κεφάλι.
Σου το έχω σχολιάσει τόσες φορές, βαριέσαι να βάλεις τελείες, βαριέσαι να βάλεις κόμματα, βαριέσαι να πατήσεις το enter και ο άλλος πρέπει να πάει σε χαρτορίχτρα για να καταλάβει τι προσπαθείς να πεις. Και θέλεις και φωτογραφίες για να καταλάβεις καλυτερα;;;
Τέλος πάντων, συνεχάμε (sic)...
RE: Τα βασικά των γραμματοσήμων - μαρκος - 21/01/18 22:55:36
(21/01/18 22:37:41)sac Έγραψε: Όσο και να προσπαθεί να συγκρατηθεί κανείς, μερικές φορές του ανεβαίνει το αίμα στο κεφάλι.
Σου το έχω σχολιάσει τόσες φορές, βαριέσαι να βάλεις τελείες, βαριέσαι να βάλεις κόμματα, βαριέσαι να πατήσεις το enter και ο άλλος πρέπει να πάει σε χαρτορίχτρα για να καταλάβει τι προσπαθείς να πεις. Και θέλεις και φωτογραφίες για να καταλάβεις καλυτερα;;;
Τέλος πάντων, συνεχάμε (sic)...
Εχεις χιλια δικια απλα απο τεχνολογια εχω μεσανυχτα και που γραφω πολυ μου ειναι,το ξαναγραφω οτι ουτε κινητο εχω στην ζωη μου,ευχαριστω για την κατανοηση
RE: Τα βασικά των γραμματοσήμων - sac - 21/01/18 23:57:47
Μεγάλες Κεφαλές του Ερμή 1861-1886:
Πρόκειται για μία σειρά με ενιαίο σχέδιο. Οι διαφορετικές αξίες (κλάσεις) έχουν διαφορετικό χρώμα.
Συνολικά είναι 9 κλάσεις σε 11 χρώματα (δύο κλάσεις άλλαξαν χρώμα).
Αυτά τα 25 χρόνια τα γραμματόσημα ανατυπώνονται συνεχώς, με αποτέλεσμα τις πολλές ποικιλίες αποχρώσεων, λεπτομερειών της εκτύπωσης, χαρτιών κλπ. Αυτό άλλωστε είναι και το αντικείμενο των συλλεκτών που ειδικεύονται σε αυτή την περίοδο.
Τα γραμματόσημα αυτά δεν διατρήθηκαν επίσημα. Κόβονταν με ψαλίδι από τα φύλλα για να πουληθούν. Επομένως η έννοια του "άρτιου" γραμματοσήμου μπερδεύεται κάπως. Οπωσδήποτε όμως πρέπει να έχει περιθώριο και από τις τέσσερις πλευρές.
Επίσης, υπήρχε κάποιο θέμα με τη γόμα. (Όποιος το ξέρει καλύτερα, ας το περιγράψει.) Τα περισσότερα ασφράγιστα γραμματόσημα ΜΚΕ δεν έχουν γόμα, γιατί οι συλλέκτες από νωρίς την αφαιρούσαν, για να μην βλάψει το γραμματόσημο.
Εισπρακτέα γραμματόσημα:
Παράλληλα με τα κανονικά γραμματόσημα έχουμε και τα εισπρακτέα (1875 - 1943). Αν κάποιος έβαζε λειψό τέλος στην επιστολή (λιγότερα γραμματόσημα), το ταχυδρομείο συμπλήρωνε το ποσό με "εισπρακτέα" και το ζητούσε από τον παραλήπτη. Τα εισπραακτέα, δηλαδή, είναι απόδειξη είσπραξης "ελλείποντος τέλους".
RE: Τα βασικά των γραμματοσήμων - sac - 22/01/18 00:25:50
1886 - 1910:
Ξεκινάμε με τις Μικρές Κεφαλές του Ερμή, που, όπως και οι Μεγάλες, είναι μια σειρά σε ενιαίο σχέδιο και αρκετές ανατυπώσεις.
Οι πρώτες εκδόσεις δεν έχουν διάτρηση, αλλά σιγά-σιγά αποκτούν. Επειδή τα πράγματα είναι ακόμα πρωτόγονα, οι διατρήσεις των μΚΕ δημιουργούν ακόμα περισσότερες ποικιλίες.
Το 1896 εκδίδεται η πρώτη Ολυμπιακή σειρά, 12 αξίες σε 10 σχέδια. Η σειρά αυτή έχει πάρα πολλές "πρωτιές", μεταξύ των οποίων ότι (σχεδόν) κάθε αξία έχει διαφορετικό σχέδιο.
Έχουν κανονική διάτρηση και δεν έχουν ποικιλίες (είναι μία έκδοση, αφού). < εκμοντερνίστηκα :-))
Παρατήρηση: Ποικιλίες πάντα υπάρχουν, ακόμα και σε σύγχρονα γραμματόσημα, πάντα κάτι θα πάει στραβά, πάντα θα χώσει ο διάβολος το ποδάρι του ή ο υπάλληλος το χέρι του, αλλά... είναι αλλιώς όταν έχουμε μία έκδοση και αλλιώς όταν έχουμε πολλές.
1900 - 1901 έχουμε "επισημάνσεις". Επισημαίνονται παλαιότερα γραμματόσημα με νέες αξίες, καθώς και με "μεταλλική αξία" (δηλαδή σκληρό συνάλλαγμα για αποστολές εξωτερικού).
1901 Ιπτάμενος Ερμής, 12 αξίες σε 3 σχέδια. Αν και μία έκδοση, τις έχει τις ποικιλίες του.
Έχει καθιερωθεί πια ή διάτρηση και καθιερώνεται και το υδατόσημο.
1902 "Αξία μεταλλική" (όπως είπαμε και παραπάνω), 5 κλάσεις σε ενιαίο σχέδιο.
1906 Μεσολυμπιάδα, 14 αξίες σε 12 σχέδια (στη λογική της πρώτης Ολυμπιακής σειράς).
RE: Τα βασικά των γραμματοσήμων - sac - 22/01/18 01:21:16
1911 -1922:
Περίοδος σημαντικών και... μπερδεμένων γεγονότων στη χώρα μας, πράγμα που αντανακλάται και στα γραμματόσημα.
Το 1911 εκδίδεται η "χαλκογραφική" σειρά, 16 αξίες σε 3 σχέδια.
Το 1912 ξεκινάει η "λιθογραφική". Είναι η ίδια σειρά με την προηγούμενη, με διαφορετικό τρόπο εκτύπωσεις. Φτάνει μέχρι το 1926, με πολλές αξίες και πολλές ανατυπώσεις.
Τα γραμματόσημα των δύο αυτών σειρών χρησιμοποιήθηκαν βέβαια μέσα στη χώρα, αλλά επισημάνθηκαν σε μεγάλους αριθμούς για να χρησιμοποιηθούν στις "κατεχόμενες" περιοχές κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων και του Α' Παγκοσμίου. (Από την κατάληψη μιας περιοχής μέχρι την ενσωμάτωσή της η περιοχή θεωρούνταν "κατεχόμενη" και για πολιτικούς λόγους δεν χρησιμοποιούνταν τα κανονικά γραμματόσημα).
Παράλληλα με τα επισημασμένα γραμματόσημα είχαμε και κάποιες τοπικές εκδόσεις (Σάμος, Δωδεκάνησα, κράτος Θεσσαλονίκης), επισημάνσεις του κράτους της Αθήνας (ΕΤ), για να καταλήξουμε με τις επισημάσεις "Επανάστασις 1922". Γενικά αυτή η περίοδος είναι τεράστιο κεφάλαιο.
Η σημαντικότερη παρατήρηση που πρέπει να κάνουμε για αυτή την περίοδο είναι ότι οι επισημάνσεις είναι εύκολο να πλαστογραφηθούν και να μαϊμουδιαστούν. Σχεδόν κανείς δεν αναλαμβάνει την ευθύνη να πιστοποιήσει τη γνησιότητα των επισημάνσεων (οποιωνδήποτε επισημάνσεων).
Από το 1912 ξεκινούν οι εκδόσεις "Κοινωνικής Πρόνοιας". Πρόκειται για φόρους και τέλη "υπέρ τρίτων". Δηλαδή εκτός από τα γραμματόσημα για την αποστολή των αντικειμένων του, πλήρωνε κανείς και κάποιο ποσό υπέρ κάποιου κοινωφελούς ιδρύματος (Ερυθρού Σταυρού, Έκθεση Θεσσαλονίκης, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών), για την αντιμετώπιση της φυματίωσης, για τους σεισμόπληκτους του Ιονίου το 1953 κλπ. Οι εκδόσεις αυτές φτάνουν μέχρι το 1958.
Τις εκδόσεις κοινωνικής πρόνοιας, τα εισπρακτέα και τις αεροπορικές εκδόσεις μπορεί να τα συναντήσετε με τον όρο BOBs (back of the book items), επειδή οι κατάλογοι τα παρουσιάζουν συνήθως στο τέλος.
Τέλος, αυτή την περίοδο εμφανίζεται (και εξαφανίζεται) η διάτρηση ζιγκ-ζαγκ. Πρόκειται για μια ατυχή έμπνευση που μόνο προβλήματα δημιουργεί στους συλλέκτες.
Για να θεωρείται "άρτιο" ένα γραμματόσημο, πρέπει να έχει όλα τα δόντια του. Δηλαδή το κάθε δόντι να είναι κομμένο τουλάχιστον μέχρι το μέσο της διάτρησης και κανένα να μην είναι κοντύτερο.
Η διάτρηση ζιγκ-ζαγκ είναι πολύ ζόρικη για να την κόψεις σωστά. Και ακόμα πιο ζόρικη να τη μετρήσεις (ευτυχώς η μέτρηση δεν πολυχρειάζεται.)
RE: Τα βασικά των γραμματοσήμων - sac - 22/01/18 01:58:06
Οδοντώσεις και οδοντόμετρα:
Οι οδοντώσεις στα γραμματόσημα μετριούνται σε διάστημα δύο πόντων. Όταν λέμε "οδόντωση 11 1/4", εννοούμε τα δόντια του γραμματοσήμου έχουν τέτοιο μέγεθος, ώστε να χωράνε 11,25 δόντια σε δύο πόντους (ή 45 δόντια σε οκτώ πόντους).
Τις οδοντώσεις τις μετράμε με τα οδοντόμετρα. Μπορείτε να τυπώσετε μόνοι σας έναν πίνακα οδοντώσεων (βάζετε το γραμματόσημο επάνω και βλέπετε πού ταιριάζει) ή μπορείτε να αγοράσετε κυριλέ ηλεκτρονικά οδοντόμετρα με 100-200 ευρώ. Φυσικά, υπάρχουν και ένα σωρό ενδιάμεσες λύσεις.
Αντίγραφα:
Εκείνες τις εποχές ήταν πολύ συνηθισμένη η εκτύπωση αντιγράφων γραμματοσήμων που προορίζονταν για τους συλλέκτες. Άλλοι τα λένε πλαστά, άλλοι τα λένε αντίγραφα, το ζητούμενο δεν είναι το όνομα. Το ζητούμενο είναι να καταλάβουμε ότι υπήρχε μια ολόκληρη βιομηχανία που έκανε αυτή τη δουλειά.
Τα γραμματόσημα αυτά δεν προορίζονταν για χρήση, αλλά μόνο για τους συλλέκτες. Πρακτικά τυπώνονταν αφού τα πραγματικά γραμματόσημα είχαν αποσυρθεί, ώστε να μην μπορούν να κατηγορηθούν για πλαστογραφία. Η διακίνησή τους γινόταν από τα καταστήματα συλλεκτικών ειδών, χωρίς κανένα πρόβλημα νομιμότητας. Κάτι σαν τη Mailink, αλλά σε διεθνές επίπεδο. Ή κάτι σαν τα κινέζικα αντίγραφα, αλλά με πληρέστατο κατάλογο και άριστη ποιότητα.
Κατά κανόνα, τα γραμματόσημα αυτά έχουν κάποιες μικροδιαφορές, οι οποίες φαίνεται ότι είναι σκόπιμες και όχι αποτέλεσμα κακής αντιγραφής.
Ιδιαίτερα γνωστά είναι τα αντίγραφα του Φουρνιέ, που... αποτελούν συλλεκτικό τομέα από μόνα τους. :-)
Ειδική περίπτωση είναι τα γνήσια γραμματόσημα με πλαστές επισημάνσεις. Και (επαναλαμβάνω) δεν μιλάμε με τη λογική "θα φτιάξω 10 πανάκριβα κομμάτια να τα πουλήσω ένα-ένα", μιλάμε με τη λογική "θα φτιάξω δεκάδες χιλιάδες κομμάτια να τα διαθέσω στους χονδρεμπόρους γραμματοσήμων".
RE: Τα βασικά των γραμματοσήμων - sac - 22/01/18 12:18:45
1924 - 1940:
Το 1924 είναι μια κομβική χρονιά για τα ελληνικά γραμματόσημα. Τα γραμματόσημα αποκτούν προσωπικότητα και αρχίζουν να γίνονται... όπως τα ξέρουμε σήμερα .
Καταργούνται οι ανατυπώσεις και κάθε σειρά βγαίνει σε μία μοναδική έκδοση. Έτσι κάθε σειρά έχει διαφορετικό θέμα και κάθε γραμματόσημο διαφορετική παράσταση (με κάποιες λίγες εξαιρέσεις).
Από το 1926 αρχίζουν οι "αεροπορικές" εκδόσεις, που συνεχίζονται μέχρι το 1958.
Τι ενδιαφέρει τον άπειρο συλλέκτη:
1. Σχεδόν μηδενίζεται η πιθανότητα εμφάνισης πλαστών. Είτε γιατί περνάει η μόδα της αντιγραφής, είτε γιατί μειώνονται σημαντικά οι επισημάνσεις, είτε γιατί τα γραμματόσημα δεν έχουν πια τεράστιες (εμπορικές) αξίες (με τρεις-τέσσερις εξαιρέσεις), είτε γιατί τα σχέδιά τους είναι πια διαφορετικά και πιο περίπλοκα.
2. Τα γραμματόσημα συλλέγονται πλέον σε σειρές. (Θα μου πείτε, "σηκώνει συζήτηση" αυτό που γράφω, αλλά... κάπως πρέπει να το γράψω.)
Τα γραμματόσημα των προηγούμενων περιόδων πωλούνται και αγοράζονται κυρίως μεμονωμένα (τα ακριβότερα) ή σε λειψές σειρές (τα φτηνότερα). Ο νέος συλλέκτης θα πρέπει να ξεκινήσει με λειψές σειρές και να αφήσει τα ακριβά για αργότερα, όταν θα έχει αποχτήσει εμπειρία και θα ξέρει τι αγοράζει. Όχι μόνο για να μη "φάει" κάποιο πλαστό, αλλά και για να μπορεί να καταλαβαίνει τα ελαττώματα κλπ των γραμματοσήμων.
Αντίθετα, από το 1924 και μετά δεν συμφέρει να αγοράζει λειψές σειρές και μεμονωμένα γραμματόσημα, αλλά ολόκληρες σειρές. (Μια-δυο εξαιρέσεις πάντα υπάρχουν.)
1940 - 1947:
Εξαιτίας του Β'ΠΠ, όλα όσα γράψαμε παραπάνω (1924 - 1940) παύουν να ισχύουν και ξαναγυρνάμε σε καταστάσεις των προηγούμενων περιόδων.
Έχουμε αρκετές επισημάνσεις, που άλλες οφείλονται στον ραγδαίο πληθωρισμό και άλλες σε πολιτικά και στρατιωτικά γεγονότα. Για τις επισημάνσεις αυτές ισχύουν ό,τι και με όλες τις επισημάνσεις.
Έχουμε και αρκετές ιταλικές επισημάνσεις που έγιναν για φιλοτελικούς και μόνο λόγους. Γραμματόσημα που (ίσως) δεν χρησιμοποιήθηκαν ποτέ σε αλληλογραφία, αλλά διατέθηκαν κατευθείαν στη συλλεκτική αγορά.
Μπορεί να δείτε την έκφραση "κοντή σειρά". Πρόκειται για αμερικανιά (short series) και σημαίνει λειψή σειρά. (Της... κοντής σειράς της φταίνε οι τρίχες, ένα πράμα...)
RE: Τα βασικά των γραμματοσήμων - sac - 22/01/18 13:19:48
1947 - 1960:
Η κατάσταση σταδιακά εξομαλύνεται και αρχίζουν να ισχύουν και πάλι όσα γράψαμε για την περίοδο 1924 - 1940.
1960 - 1987:
Το 1960 είναι μια άλλη κομβική χρονιά για τα ελληνικά γραμματόσημα (αν και το όριο είναι "συμβατικό").
1. Έχουν καταργηθεί οι εκδόσεις "Κοινωνικής Πρόνοιας" και οι αεροπορικές εκδόσεις (1958). Έχουν καταργηθεί και τα "εισπρακτέα" (μέσα στον πόλεμο), από εδώ και πέρα έχουμε μόνο "είδος" γραμματοσήμων.
2. Ο πληθωρισμός που ακολούθησε αυτή την περίοδο (eighties) έχει ρίξει την αξία αυτών των γραμματοσήμων σε σχεδόν μηδενικά επίπεδα. Τα γραμματόσημα αυτής της περιόδου πωλούνται και αγοράζονται σε χρονιές ολόκληρες και όχι σε σειρές. (Αν το ψάξετε αρκετά, μπορεί να βρείτε πακέτο 1960 - 1980 ΜΝΗ λίγο πάνω από τα 100 ευρώ.)
3. Καταργείται σταδιακά η σαρνιέρα. Σε συνδυασμό με τη χαμηλή αξία των γραμματοσήμων, δεν έχει πια νόημα να αγοράσει κανείς γραμματόσημο με σαρνιέρα από το 1960 και μετά.
Θα μου πείτε "δεν είναι όλοι οι συλλέκτες ίδιοι και ο καθένας βάζει τα δικά του όρια". Σύμφωνοι. Όπου και να βάλει ο καθένας το όριό του στο θέμα της σαρνιέρας, είναι σίγουρο ότι θα το βάλει πριν το 1960 και σε καμιά περίπτωση μετά.
4. Από το 1960 τα ΕΛΤΑ αρχίζουν να εκδίδουν επίσημους ΦΠΗΚ (φακέλους πρώτης ημέρας κυκλοφορίας) για την κάθε καινούρια σειρά. Για όσους μαζεύουν σφραγισμένα γραμματόσημα αλλάζει το τοπίο και από εδώ και πέρα συνεχίζουν με τους επίσημους ΦΠΗΚ και όχι με "χύμα" γραμματόσημα. Εξαιρέσεις υπάρχουν, αλλά δεν προσπαθώ να φτιάξω κατάλογο εδώ.
(Κάποιοι μπορεί να μαζεύουν σφραγίδες ή φακέλους. Αυτό είναι άλλο. Εδώ αναφέρομαι στη "συλλογή σφραγισμένων γραμματοσήμων".)
4β. Σε προηγούμενες περιόδους κάποιος με μικρότερο προϋπολογισμό μπορεί να μαζεύει και σφραγισμένα και ασφράγιστα. Δηλαδή, τις φτηνότερες σειρές ΜΝΗ και τις ακριβότερες με σαρνιέρα ή σφραγισμένες.
Από το 1960 και μετά, αυτό δεν έχει πια νόημα. Ή ΜΝΗ ή σφραγισμένα (ή και τα δύο), αλλά σε καμιά περίπτωση ανάμικτα.
- Από το 1969 τα ΕΛΤΑ βάζουν σταθερά τη χρονιά έκδοσης στα γραμματόσημα (και δεν χρειάζεται πια να γυρνάς τον κατάλογο μπρος-πίσω για να βρεις ποιο γραμματόσημο είναι αυτό.)
1988 και μετά:
Το μόνο που αλλάζει είναι η μεγαλύτερη ονομαστική αξία των γραμματοσήμων. Δεν υπάρχουν πια ακριβά γραμματόσημα, αλλά όλα μαζί είναι αρκετά λεφτά.
Όλα τα υπόλοιπα που είπαμε παραπάνω (1960 - 1987) ισχύουν.