Θέματα ορολογίας

[sac]

Αφού λέει ο καθένας το κοντό του και το μακρύ του, ας πω κι εγώ τα δικά μου.
Για αρχή θα κάνω κάποιες προτάσεις, γιατί δεν με ικανοποιεί η ορολογία που υπάρχει (προφανώς). Και... κρατώντας την αρχή πρώτα να ψάχνει κανείς για έννοιες ή αντικείμενα και μετά για τα ονόματά τους.

Στην άκρη των νομισμάτων βλέπουμε μια ειδική κατασκευή που η ΤτΕ την ονομάζει "στεφάνη". Αφού έτσι τη λέει η Τράπεζα, ας το δεχτούμε. Μπορούμε να την πούμε και "στεφάνι" στη δημοτική...

Η κατασκευή αυτή διαμορφώνει την "τρίτη όψη" του νομίσματος. Όπως όλοι ξέρουμε, καθιερώθηκε για να αποτρέπεται η κιβδηλεία (όταν τα νομίσματα ήταν χρυσά και ασημένια), για... κάποια περισσότερη προστασίια από τη φθορά, αλλά και ως βοήθημα για όσους έχουν προβλήματα όρασης (στα ευρώ έχει δοθεί ιδιαίτερη σημασία και σ' αυτό το θέμα). Θυμάμαι πάντως τον μακαρίτη τον πατέρα μου που δεν κοίταζε ποτέ τα ρέστα (της Β' Δημοκρατίας), αλλά τα δοκίμαζε με το νύχι του στην περίμετρο...

Στο "στεφάνι", λοιπόν, εγώ προσωπικά παρατηρώ:

- Την "περίμετρο" του νομίσματος, δηλαδή την καθαυτό τρίτη όψη.

- Η "περίμετρος" μπορεί να είναι λεία, να έχει ραβδώσεις ή άλλα σχέδια/στοιχεία, που μπορούμε να τα πούμε "περιμετρικά στοιχεία". Τελευταία, όλο και συχνότερα, βλέπουμε "περιμετρική γραφή".

- Τα "χείλια" του νομίσματος, ένα από κάθε πλευρά. (Νομίζω ότι δεν χρειάζονται περιγραφή.) Τα χείλια (ή "χείλη" στην καθαρεύουσα) μπορεί να είναι επίπεδα, στρογγυλά ή ό,τιδήποτε άλλο. ("Κουρμπαριστά" που λέει ο Σίμος, "τσιμπούκια" που λένε οι μαρμαράδες κλπ.)

Εσωτερικά από τα χείλια βρίσκουμε κάποια ακραία στοιχεία των κυρίως όψεων (του εμπροσθότυπου και του οπισθότυπου). Τα στοιχεία αυτά δεν έχουν σχέση (κατασκευαστική) με το "στεφάνι", αλλά βρίσκονται κοντά του ή και εφάπτονται.

- Σε κάποια νομίσματα υπάρχουν "μαργαριταράκια" ή άλλα παρόμοια στοιχεία, που είναι σε επαφή με τα χείλια και το στεφάνι. Στα ευρώ δεν υπάρχει κάτι τέτοιο. Στις λίρες υπάρχουν κάτι πολύ χαρακτηριστικές ε*κοπές. (Wow, πρώτο αστέρι μετά από τόσο κείμενο!!!) Εδώ δεν έχω να προτείνω κάποιο γενικό όνομα. Ίσως "περιφερειακά στοιχεία" ή "περιφερειακό σχέδιο".

- Πιο μέσα βρίσκουμε συχνά κάποια επιγραφή. Τον τίτλο του κράτους ή του μονάρχη, τα αστέρια της ΕΕ κλπ. Προτείνω τον όρο "περιφερειακή γραφή", σε διάκριση από την "περιμετρική γραφή" της τρίτης όψης.

Όσες λέξεις είναι υπογραμμισμένες, είναι όροι που προτείνω εγώ. Από όσο ξέρω, δεν υπάρχουν ξεκαθαρισμένες εκφράσεις για όλα αυτά.

---

Όποιος θέλει να προσθέσει ή να αντιπροτείνει ο,τιδήποτε, ελεύθερα. Θα προτείνω (απλώς) όμως:
- Να μην εξαντληθούμε σε μεταφράσεις α*γλικών εκφράσεων.
- Να μην κολλήσουμε σε ορισμούς λεξικών, γιατί (ελπίζω) να δημουργήσουμε καινούριες έννοιες. Ίσως και καμιά καινούρια λέξη. :-)

Τέλος, κάθε ένα από τα παραπάνω αποτελεί στοιχείο ασφάλειας/γνησιότητας, όπως και κάθε τι που βρίσκεται πάνω σε ένα νόμισμα. Μάλλον περιττό είναι που το γράφω...