Αρθρο του Τζαμαλη σχετικα με τα νομισματα!

[iapwnas]

Θα αντιγραψω ενα αρθρο του Αναστασιου Τζαμαλη γραμμενο το 1977 δημοσιευμενο στο περιοδικο 'συλλεκτης'. Το διαβασα και μου αρεσε παρα πολυ και το βρισκω επικαιρο σχετικα με αυτην την περιοδο συγκρινωντας την μαστιγα 'facebook' που περναει ο συλλεκτισμος την οποια οι περισσοτεροι εχετε αντιληφθει.

Τον τελευταιο καιρο σε διαφορες εφημεριδες και περιοδικα δημοσιευονται πολλα και διαφορα, συνηθως μαλιστα στην πρωτη σελιδα <<περι νομισματων>> . Σαν συλλεκτες χαιρομαστε βεβαια που το χομπυ μας απολαμβανει μια τετοια προσοχη απο μερους του τυπου αλλα ταυτοχρονα αυτα που διαβασαμε μας εβαλαν σε σκεψεις. Οι δημοσιογραφοι που καταπιαστηκαν με το θεμα δεν ηταν φυσικα ειδικοι στα νομισματικα και κατεφυγαν στα φωτα αλλων. Και η πιο προχειρη πηγη πληροφοριων ειναι προφανως οι <<ειδικοι εμποροι>>. Ο συνδυασμος ομως της αγνοιας του καλοπιστου δημοσιογραφου με τις πληροφοριες των εμπορων κανει αυτα τα δημοσιευματα επικυνδυνα για τον αμυητο αναγνωστη γιατι του δημιουργουν μια εικονα εντελως εξωπραγματικη. Θα προσπαθησουμε λοιπον να βαλουμε τα πραγματα σε καποια σειρα.

Πριν 20 χρονια η συλλογη νομισματων, χαρτονομισματων, μεταλλιων, κλπ ηταν κατι σχεδον αγνωστο στην Ελλαδα. Στην Αθηνα ελαχιστοι τρελλοι σκαλιζαν τους παγκους των αργυραμοιβων της οδου Αθηνας η τους σωρους των ετεροκλητων αντικειμενων που απλωνωντουσαν καθε Κυριακη στο μοναστηρακι. Ετσι εκτος απο τα λιγα κοματια που διεσωσαν οι συλλεκτες αυτοι τα υπολοιπα πουλιωντουσαν με την οκαγια λειωσιμο. Οσο περνουσε ο καιρος ο αριθμος των συλλεκτων μεγαλωνε σιγα-σιγα και γυρω στο 1967-1968 εμφανιστηκαν οι πρωτοι <<ειδικοι εμποροι>> νομισματων. Οι εμποροι ομως μπλοκαρισαν τις πηγες δηλαδη τους παλιατζηδες και τους γυρολογους με αποτελεσμα την σε γρηγορο ρυθμο ανοδο των τιμων, επειδη το καθε νομισμα πριν φτασει στον συλλεκτη αλλαζε τρια η τεσσερα χερια εμπορων που ολοι τους ηθελαν να κερδισουν οσο το δυνατο περισσοτερα. Γυρο στο 1972 ενα νεο ειδος αγοραστη προστεθηκε στους ηδη αρκετα πολλους συλλεκτες: ο επενδυτης, ο ανθρωπος δηλαδη που βλεποντας την υποτιμηση της δραχμης αγοραζε διαφορα νομισματα,μετοχες, οικοπεδα, γραμματοσημα, χρυσαφι, εργα τεχνης, οτι εβρισκε για να ξεφορτωθει τα χιλιαρικα του. Φυσικα μη εχοντας καμια γνωση η αγαπη για την τετοιου ειδους συλλογη του, κατα κανονα γινοταν θυμα των διαφορων επιτηδιων πο εισεβαλαν στο κυκλωμα τραβηγμενοι απο την οσμη του ευκολου και ακοπου κερδους. Δεν ειναι υπερβολικο να περιγραψουμε την απιθανη αυτη κατασταση με το εξης παραδειγμα: Στις δεκα το πρωι καποιος <<εμπορος  χασομερης>>αγοραζει σε καποιο καφενειο του μοναστηρακιου ενα νομισμα απο καποιον γυρολογο αντι 200 δραχμων. Κανει αμεσως τα σχετικα τηλεφωνηματα και σε λιγο το κλεινει <<επι πιστωση>> και για 2.000 δραχμες στον <<εμπορο- παντοπωλη>> κ.Χ. 
Ο κ.Χ. δεν εχει μεν πελατη αλλα εχει συνενοηθει με τον <<εμπορο ελαιοχρωματιστη>> κ.Ψ. ο οποιος ξερει πως ενδιαφερεται γι'αυτ το νομισμα ο <<εμπορος χαρτοπωλης>> κ.Ω. Ετσι το νομισμα κλειδωνεται στις 9 το βραδυ στο χρηματοκιβωτιο καποιου <<επενδυτου>> μαζι με αλλα 3-5 ομοια του και μερικες δεκαδες αλλων σπανιων νομισματων. Ο κ.Ω. δειχνει μαλιστα και περιλυπος που το αποχωριζεται μολις 8.000 δραχμες (αλλα του ετυχε καποια αναγκη) και ειναι ολοι πολυ ευχαριστημενοι γιατι κερδισαν απο 1000 εως 2000 δραχμες ο καθενας χωρις να χρησιμοποιησουν καθολου δικα τους λεφτα και χωρις να αναλαβουν κανεναν εμπορικο κινδυνο. Οι μονοι που δεν εχουν λογο να ειναι ευχαριστημενοι ειναι οι συλλεκτες που δεν ειναι σε θεση να πληρωνουν τα νομισματα που θελουν για τη συλλογη τους σε τετοιες τιμες. 

Απο τις αρχες του 1976 τα πραγματα αρχισαν να αλλαζουν καθως οι πραγματικοι συλλεκτες απογοητευοντουσαν απο την τεχνικη ελειψη νομισματων και τις υπερβολικες τιμες και οι <<επενδυτες>> καταλαβαν πως ηταν αδυνατο να πουλησουν πανω απο τις εξωφρενικες τιμες στις οποιες ειχαν αγορασει. Η εξασθενηση του ενδιαφεροντος των μεσης οικονομικης δυνατοτητας συλλεκτων εφερε και τη σχετικη σταθεροτητα στιςτιμες που χαρακτηριζει τη σημερινη κατασταση. Οι <<επενδυτες>> εχουν στρογγυλοκαθησουν επανω στα αποθεματα τους ενω οι εμποροι δεν καταλαβαν η υποκρινωνται πως δεν καταλαβαινουν πως το αστειο τελειωσε, επειδη μια αγορα δεν μπορει να στηριζεται μονο σε 5-10 πλουσιους αγοραστες που ειναι προθυμοι να πληρωσουν τις παραλογες τιμες που οι εμποροι εξακολουθουν να ζητουν.

Αποηχο αυτης της καταστασεως στη νομισματικη αγορα αποτελουν και τα δημοσιευματα που μας παρακινησαν να γραψουμε τουτο το αρθρο.Γιατι οι δημοσιογραφοι χωρις να το καταλαβουν προβαλουν τις αποψεις η τις επιθυμιες των εμπορων. Τουτο γινεται αφ' ενος με τη δημοσιευση τιμων διπλασιων η τριπλασιων των σημερινων (πχ ο φοινικας  του Καποδιστρια πουληθηκε 50.000 δραχμεςοπως διαβασαμε . Η τιμη του αναλογα με την κατασταση του κυμαινεται απο 15.000 εως 20.000 δραχμες) και αφ' εταιρου με ασαφειεςεπανω σε τρια βασικοτατα σημεια του νομισματος ως αντικειμενου συλλογης και εμποριου που θα προσπαθησουμε να ξεκαθαρισουμε στη συνεχεια. 

Α. Η κατασταση του νομισματος
Ολοι οσοι εχουν καποια σχεση με οποιαδηποτε συλλογη γνωριζουν πως η καλη η κακη κατασταση καθε κοματιου του δινει μεγαλυτερη τιμη. Ειδικα για τα νεοελληνικα νομισματα η καλη κατασταση αποτελει σπανιοτητ. Η εξηγηση αυτου του γεγονοτος βρισκεται στο οτι μεχρι προσφατα κανεις δεν σκεφτοταν να φυλαξει μερικα νομισματα, μολις πρωτοκυκλοφορουσαν. Ειναι χαρακτηριστικο πως ακομα και προσφατα νομισματα οπως του Παυλου σε κατασταση ακυκλοφορητη η εξαιρετικη μας ερχονται απο εμπορους της Ευρωπης και της Αμερικης. Αλλα για νομισματα της τελευταιας 50ετιας δυσκολα οποιοσδηποτε συλλεκτης θα δεχοταν να βαλει στη συλλογη του νομισμα κατω απο το επιπεδο του εξαιρετικου. Οταν λοιπον ο αδαης διαβαζει στην εφημεριδα του πως το πενηνταρακι του 1957 κοστιζει σημερα 1000 η 2000 δραχμες, χωρις να του ξεκαθαριζει κανεις πως προκειται για τιμη του ακυκοφορητου, αρχιζει και κρυβει οσα πενηνταρακιαβρισκει στα ρεστα του νομιζωντας οτι φτιαχνει περιουσια. Στην πραγματικοτητα ολα αυτα τα κερματα που κυκλοφορουν για περισσοτερα απο 20 χρονια αξιζουν ακριβως  οσο γραφουν επανω τους. Οταν μαλιστα σε λιγο αποσυρθουν απο την κυκλοφορια δεν θα αξιζουν ουτε τοσο, θα γινουν σκετα κομματακια μεταχειρισμενου μεταλλου.

Β. Η σπανιοτητα του νομισματος
Η μεγαλη η μικρη ποσοτητα στην οποια κοπηκε το νομισμα αποτελει ενα αλλο παραγοντα γιατη διαμορφωση της (μεγαλης η μικρης) τιμης του. Οταν λεμε λοιπον για παραδειγμα πως οι πενταρες του Οθωνα κανουν τοσοδεν λεμε απολυτως τιποτα. Γιατι οι συνηθισμενες πενταρες της εποχης αναλογα με την κατασταση τους αξιζουν απο 100 εως 1000 δραχμες, αλλα η πενταρα του 1836 που κοπηε σε πολυ μικρη ποσοτητα αξιζει 10.000 με 15.000 δραχμες. 

Γ. Σε ολα τα δημοσιευματα που αναφεραμε δινεται και ενας τονος μομφης προς το κρατος και την τραπεζα της Ελλαδος που δεν κανουν κατι γιαυτη την κατασταση. Αλλα δεν υπαρχει τιποτα που θα μπορουσε να γινει απο μερους τους. Θα ηταν παραλογο να φανταστουμε το κρατος να κοβει νομισματα Παυλου για να ικανοποιηση τη ζητηση απο μερους των συλλεκτων. Και ειναι τουλαχιστον κωμικο να υποθεσουμε οτι το κρατος θα βαλει διατιμηση στα νομισματα, στα γραμματοσημα, τις γκραβουρες και ολα τα αλλα πραγματα που λεγονται αντικειμενα συλλογων.