Λίρες απο Πλατίνα

[gkounto]

Με αφορμή ενα πολύ ενδιαφέρον λότο που εμφανίστηκε στην Δημοπρασία του S.Fenton "The Argentum sale" Σάββατο 04/02 (https://www.sixbid.com/browse.html?aucti...ot=3698795) μου ήρθε στο μυαλό η ιστορία των λιρών από πλατίνα. Ειχα την ευκαιρία να εχω διαχειρισθει 2 απο αυτές μια του 1872 και μια του 1861 και οι δύο ηταν απο "καθαρή" πλατίνα δεν ειχαν δηλαδή επιχρυσωθει. Δυστυχως ολα αυτα το 2005-2007 και δεν εχω πια φωτογραφίες τους αλλά ηταν "fdc"!

H ιστορία τους φαίνεται οτι εξελίσεται γύρω στη δεκαετία του 1860 οταν (οπως και σήμερα) η τιμή της πλατίνας ήταν μικρότερη του χρυσού. O Graham Dyer (curator of the Royal Mint) στο υπέροχο αρθρο του "Counterfeit sovereigns in platinum" Bulletin on counterfeits 1979 περιγράφει 13 ευρήματα που εξέτασε (ολα με ημερομηνίες 1861,1862,1870 και 1872). Σε αυτά η πυκνότητα του κράμματος ήταν 19,63 -20,36 οταν η αντίστοιχη στις γνήσιες χρυσές είναι περίπου 17,5. Η πυκνότητα της πλατίνας είναι 21,45 αρα ο παραχαράκτης (η κιβδηλοποιός) χρησιμοποίησε χαλκό να το φέρει πιο κοντά στην γνήσια και αυτό αποδείχτκε με φασματογραφική ανάλυση που εδειξε 3,4% χαλκό. Ο Dyer πιθανολογεί οτι οι μήτρες φτιάχτηκαν με μια μέθοδο σύμφωνα με την οποία γνήσιο νόμισμα "σφραγίζονταν" πάνω σε καυτό σίδηρο, με τις ημερομηνίες να μπαίνουν αργότερα με χέρι για αυτό και εχουν ακατέργαστη οψη ολες.

Φαίνεται οτι η παραγωγή τους ηταν κάπου στην Ισπανία πιθανότατα στην Βαρκελώνη με πλατίνα που την εφερναν απο την Ν.Αμερική. Αλλα νομίσματα που εχω δει κατα καιρούς χωρίς να ξέρω λεπτομέρειες είναι 20φαργκα Γαλλικά και Ισπανικά escudos Ισαβελας. Η πρακτική αυτή σταμάτησε οταν ξαφνικά η τιμή της πλατίνας ανέβηκε και ξεπέρασε του χρυσου.

Τα νομίσματα που ετυχε να εχω ηταν πραγματικά πολύ όμορφα. Ηταν χωρίς στρώμα χρυσού πιθανόν να μην πρόλαβαν και η ανοδος της πλατίνας να εκανε την επιχρύσωση ασυμφoρη, δεν ξερω.

Η πρακτική είχε στόχο το ευρύ κοινό και ηταν μαζική παραγωγή των πιο διαδεδομένων για την εποχή λιρών. Σε μια καθημερινή χρήση λίρες του 1860-1070 ηταν ευκολο να περάσουν απαρατήρητες. Ομως του 1820?  Αν αναλογισθούμε οτι 40 χρόνια αργότερα και με παραγωγή μερικών εκατομμυρίων τον χρόνο θα πρέπει να κυκλοφορούσαν συνολικά πάνω απο 130εκατ. λίρες αρα η 1820 θα πρέπει να ήταν ήδη συλλεκτική. Επομένως πιθανολογώ οτι η παραγωγή ενος τέτοιου νομίσματος είχε μάλλον διαφορετικό στόχο δηλαδή τον συλλέκτη και οχι τον καθημερινό χρήστη. Δεν το είχα ξαναδει. Νομίζω έκλεισε στα £550.

* G.P.Dyer curator of the Royal Mint. Συγγραφέας πολλών δοκιμίων και βιβλίων πάνω στο Αγγλικό νόμισμα. Ειχα την τύχη να αλληλογραφήσω μαζί του λίγο πριν την συνταξιοδότηση του (νομιζω γυρω στα 2005) με αντικείμενο μια αμφιλεγόμενη Ansell.